Zijn er ook economisch positieve ontwikkelingen te zien tijdens een lockdown?

Dat lockdowns de economie geen goed doen, is niets nieuws. Toch is het soms lekker om een roze bril op te zetten en niet naar het geheel te kijken, maar alleen naar de zonnige kant. Kunnen we tussen de economische malaise die de lockdowns veroorzaken ook een paar optimistische ontwikkelingen zien?

Ik vroeg het Lodewijk Koeman (37), die zich bezig houdt met fusies en overnames van bedrijven. Als het bij de huidige lockdown blijft en die ook niet lang meer duurt, ziet hij vijf ontwikkelingen die de burger best wat moed kunnen geven.

1. Arbeidsmobiliteit wordt groter

“We krijgen steeds meer gedaan op afstand. Dat betekent niet alleen dat mensen flexibeler kunnen werken en hun tijd anders kunnen indelen, maar ook dat bedrijven relaties kunnen aangaan met bedrijven of werknemers op grotere afstand. De arbeidsmobiliteit wordt groter, terwijl er minder wordt gereisd. Je ziet nu dat internationaal opererende bedrijven die iemand zoeken voor een Europese vacature, nu soms kijken naar kandidaten in een bepaalde tijdzone. Waar ze vroeger bijvoorbeeld zochten naar iemand voor op het kantoor in Londen, kijken ze nu ook wie de functie in zijn of haar land kan doen op afstand. Landelijk zul je ook gaan zien dat mensen door flexibele arbeidsafspraken ergens kunnen gaan werken op een plek die vroeger te ver reizen was geweest.”

2. Dat thuiswerken überhaupt kan

“Dat je in een land woont waar je überhaupt thuis kan werken als je dat wil, is vergeleken met andere landen eigenlijk al een privilege op zich. Zelfs in relatief rijke westerse landen is er bijvoorbeeld lang niet overal een goede internetverbinding. Als je in sommige landen niet in de stad woont, moet je soms letterlijk een flink stuk rijden om de bestanden te kunnen uploaden en downloaden voor je werk. Dus dat we in een land wonen waar je bijna overal goed kán thuiswerken is eigenlijk al iets om blij mee te zijn.”

3. Fileprobleem terugdringen 

“De verhoogde arbeidsmobiliteit en de verdere ‘normalisering’ van systematisch thuiswerken, hebben mogelijk nog een voordeel: het terugdringen van files. Als we minder in de auto zitten om van A naar B te moeten reizen voor werk, kan dat betekenen dat we wat winst kunnen behalen in het fileprobleem. Files zijn niet alleen slecht voor het milieu, maar ook voor de economie. 

Vrachtwagens met goederen staan nu vaak lang stil of moeten omrijden en komen dan te laat aan op locatie. Daardoor zit de vervoerder met hogere kosten, kunnen productieprocessen verstoord raken of kan een winkelier bijvoorbeeld bepaalde producten niet verkopen, omdat hij ze nog niet binnen heeft. Die economische schade door files loopt echt op in de miljarden. Het zou mooi zijn als dat - met minder investeringen in asfalt - kan worden teruggedrongen.”

4. Mensen komen mogelijk met een buffer uit de crisis

“Je ziet dat Nederlanders met een baan nu meer sparen. Aan de ene kant omdat mensen de deur minder vaak uitgaan en minder opties hebben om hun geld uit te geven, zoals de in de horeca of aan vakanties. En aan de andere kant waarschijnlijk ook, omdat mensen wat behoudender leven in tijden van crisis.”

5. We kunnen de draad hopelijk weer snel oppakken

“Er zijn relatief weinig mensen ontslagen dit jaar, omdat de overheid bedrijven steunt en salarissen bijlegt als werkgevers het moeilijk hebben. Dus werknemers krijgen in de meeste gevallen doorbetaald en kunnen nu ook wat geld opzij zetten voor het geval dat ze volgend jaar wel zonder werk komen te zitten. Dat maakt deze crisis, zonder directe economische redenen, wel uniek als je die afzet tegen andere crisissen, zoals de kredietcrisis van 2007-08. Toen werden voornamelijk de banken door de overheid overeind gehouden met financiële steun, maar vielen ook veel bedrijven om. Met alle gevolgen van dien voor hun werknemers en relaties.

Alles hangt natuurlijk af van wanneer we niet meer in lockdowns hoeven om de gezondheid van mensen te beschermen. Maar mochten we de draad snel weer kunnen oppakken, dan staan we er denk ik beter voor dan tegen het einde van de kredietcrisis en kan de economie relatief snel weer herstellen”