“Gewoon op je bek gaan en niet wachten tot alles perfect is”

Onderwijs geven en volgen tijdens een pandemie is een gedoetje en vraagt een boel aanpassingsvermogen van iedereen die erbij betrokken is. Daar weet Anouc den Dikken (33) alles van. Anouc is docent Creative Business aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Daar geeft ze schrijfvakken, media en maatschappij, ethiek en studieloopbaanbegeleiding. Nu vooral digitaal.

Ook in het nieuwe schooljaar krijgen studenten - door de corona-maatregelen - het meeste onderwijs op afstand. De stok achter de deur, omdat ze op school worden verwacht, hebben studenten niet meer. Daardoor moeten ze veel meer hun eigen boontjes leren doppen.

En lukt dat de studenten ook een beetje?

“Dat idee heb ik wel, ja. Ik heb altijd supervolle klassen, maar goed ik weet natuurlijk niet precies wat ze doen achter de camera. Of ze echt bij de les zijn dat weet je niet. Als ze willen, kunnen ze in lessen de camera uitzetten, uitslapen en netflixen of gewoon niets doen thuis zonder dat iemand dat doorheeft. We hebben nu natuurlijk minder interactie. We werken met klassen van tien studenten, zodat we ook fysiek bijeenkomsten kunnen organiseren. Dat betekent dan ook wel weer dat ik meer persoonlijke aandacht voor ze heb. Een les die je eerder gaf aan dertig man, wordt nu opgesplitst in drie losse lessen, omdat je dan wat persoonlijker kan zijn en studenten gerichter kunt helpen. En dat werkt wel goed. Het kost alleen een hoop meer tijd en geplan.”

Is de manier waarop je lesgeeft voor goed veranderd, denk je?

“Sommige grote hoorcolleges kunnen we waarschijnlijk wel op afstand blijven doen. Aan de andere kant is het ook wel weer lekker voor studenten om er fysiek te zijn. Maar dan moet je daar dan wel voor uit je bed willen komen. Als ik nu voorstel om fysiek af te spreken, zijn de meeste studenten over het algemeen heel blij dat dat weer kan. Maar studenten bepalen zelf of naar zo’n bijeenkomst komen. Ik check dat wel altijd eerst even persoonlijk bij iedereen. 

Laatst stelde ik bijvoorbeeld een fysieke mentorbijeenkomst voor die niet doorging, omdat er een student was die het geen prettig idee vond om naar de HvA te reizen. Nou dan respecteer ik dat en dan doen we de les gewoon digitaal. Maar over algemeen wil de meerderheid juist graag op de HvA zijn. Ook om met elkaar te zijn. Dat is voor studenten natuurlijk superbelangrijk. Het studentenleven is voor de helft leren, maar ook in de kroeg hangen met elkaar, flink te laat komen, omdat je de trein hebt gemist of samen aan een project werken op een geinige plek. Dat kan nu veel minder en dat missen ze wel.”

Leren studenten elkaar nog een beetje kennen nu?

“Ik probeer kleine clubjes op de HvA te ontmoeten, zodat ze elkaar kunnen blijven ontmoeten. De klassen zijn samengesteld met studenten postcodes uit dezelfde regio, zodat er geen hordes mensen op hetzelfde tijdstip uit dezelfde regio met het ov naar de hoeven HvA hoeven te reizen.”

Doe je dingen om het digitale contact met studenten persoonlijker te maken?

“Normaal gesproken laat ik ze altijd even over me roddelen om het ijs te breken in de les dat ik ze voor het eerst spreek. Nu zien we elkaar achter de webcam en geef ik ze een digitale rondleiding door m’n slaapkamer en keuken. Dat hadden ze voor corona niet te zien gekregen, dus dat is misschien nog wel persoonlijker dan ‘normaal’. En op mijn beurt zie ik m’n studenten in hun huis zitten met een moeder die een kopje thee zet of een vriendje dat snel wegduikt. Het digitale gedoe zorgt ook wel voor grappige en persoonlijke situaties.”

Bereid je studenten door de coronacrisis anders voor op het werkleven na hun studie?

“Niet per se door de coronacrisis. Een onderdeel van Creative Business is dat studenten tijdens hun specialisatie een mediabedrijf opzetten. Dat bedrijf moet echt bestaansrecht hebben en geld verdienen omzetten tegen de tijd van de beoordeling door de HvA. De grootste les die we ze daarmee willen laten leren, is dat ze vooral moeten doen. Gewoon op je bek gaan en niet wachten tot alles perfect is. Dat hoeft ook helemaal niet. Het gaat erom op mensen leren durven afstappen. En daarbij dat ze leren vallen en opstaan, zoals het in het ‘echte leven’ ook zal gaan.”

Leren studenten bij Creative Business ook omgaan met geldzaken?

“Veel studenten hebben na hun studie een volwaardig functionerend bedrijf, waarmee ze echt verder kunnen. Denk aan een social mediabedrijf - of videoproductiehuis. Na hun studie kunnen ze hun portfolio uitbreiden en mediaklussen blijven doen. Daar hoort ook bij dat ze leren om de juiste prijs te vragen voor het werk dat ze leveren en hun financiële administratie op orde houden. Het idee is dat we studenten in het diepe gooien. Niet theoretisch, maar ‘voor het eggie’. Door te doen, leren ze heel veel in korte tijd. Wij zijn er om ze te begeleiden in de ontwikkeling die ze doormaken.”

Heeft onderwijs op afstand ook voordelen? 

“Ik kan me voorstellen dat sommige studenten zich nu meer durven laten horen in een digitale bijeenkomst en wat initiatiefrijker worden. Dat is lekker voor het zelfvertrouwen. Ook als ze samen aan projecten willen werken, moeten ze dat nu zelf ondernemen. Dat vraagt meer discipline en verantwoordelijkheid. Het zou zomaar kunnen dat ze daar in de huidige tijd sneller stappen in maken. Aan de andere kant leren de meer verlegen studenten nu minder snel hoe ze zich staande moeten houden in de normale fysieke wereld. De huidige situatie heeft dus meerdere kanten. Maar laat ik vooropstellen dat iedereen in het onderwijs het liefst weer graag terug wil naar het oude normaal zonder alle beperkingen.”