“Betrek je kind bij je geldzaken, dat is superleerzaam!”

Van 25 tot en met 29 maart vindt de negende editie van de Week van het geld plaats, waarin leerlingen met geld leren omgaan. Henriëtte Raap-Scheele werkt bij Wijzer in geldzaken en is één van de initiatiefnemers. Ze vertelde ons wat deze themaweek tot nu toe heeft opgeleverd, wat ze nog wil bereiken in de toekomst en waarom het zo belangrijk is dat kinderen vroeg leren omgaan met geld. “Zoals met heel veel dingen geldt ook voor het omgaan met geld: jong geleerd is oud gedaan.”

Met de Week van het geld willen jullie kinderen bewuster met hun geld laten omgaan. Hoe pakken jullie dit aan?

“We zetten in op het basis- en voortgezet onderwijs en het mbo. Zo bereiken we zoveel mogelijk kinderen en jongeren. Eén van de belangrijkste activiteiten tijdens deze themaweek zijn gastlessen op school, gegeven door honderden verschillende financiële professionals. Zij kunnen zelf invulling geven aan zo’n les, en wij zorgen ook voor lesmateriaal. Zoals een begrotingsspel, waarmee je de minister van Financiën kunt spelen, alle ins en outs over wat een smartphone kost en een onderdeel dat gaat over verleiding door reclame, bijvoorbeeld op YouTube of Instagram. Kinderen en jongeren komen hier al vroeg mee in aanraking, dus het is goed als ze zich bewust zijn van dit soort verleidingen.”

Wie z’n verantwoordelijkheid is het dat kinderen bewust worden van hoe ze met geld omgaan?

“Leren omgaan met geld is een gedeelde verantwoordelijkheid. Een stukje ligt bij het kind zelf, maar ook ouders hebben hier een grote rol in. Het belangrijkste is om als ouder geldzaken bespreekbaar te maken. Vraag je kind waarom het iets wil kopen, overleg of het wel het slimste is om dit te kopen of dat het handiger is om bijvoorbeeld te sparen. Het is ook superleerzaam voor een kind als je het betrekt bij jouw geldzaken. Laat zien dat er huur of hypotheek betaald moet worden, dat water ook geld kost, of hoeveel je kwijt bent aan je wekelijkse boodschappen. Verder is het goed om een kind op een gegeven moment kleedgeld te geven. Zo leert het om iets grotere financiële keuzes te maken. Naast ouders en kinderen is een derde verantwoordelijke partij voor het leren omgaan met geld het onderwijs.”

Toen ik nog op school zat kreeg ik geen les in omgaan met geld. Is dat nu anders?

“Jammer genoeg nog niet. Sinds de oprichting van Wijzer in geldzaken tien jaar geleden zijn we al bezig om financiële vaardigheden op de kaart te krijgen in het lesmateriaal. Het positieve is dat niemand dit géén goed idee vindt, toch hebben we het nog niet voor elkaar. Dat zit ‘m erin dat het heel lastig en tijdrovend is om naast de standaard onderwerpen als rekenen en taal, iets nieuws in het curriculum te krijgen. Het onderwerp staat op de agenda van het Ministerie van Onderwijs en het kabinet en er wordt genoeg over gepraat. De wil is er, dus ik geloof echt dat we dit gaan bereiken met elkaar. En het zal het zeker waard zijn. In Vlaanderen geven scholen wel les over geldzaken en je ziet dat kinderen onder de vijftien jaar daar een stuk hoger scoren op financieel gedrag.”

Financiële vaardigheden zijn nog niet onderdeel van het lesmateriaal op scholen, maar wat hebben jullie tot nu toe wel bereikt met de Week van het geld?

“Dit jaar is de negende editie van de Week van het geld en het mooie is dat deze week samen met de Kinderboekenweek de meest deelgenomen week in het onderwijs is. Negentig procent van de leerkrachten geeft aan dat ze geldzaken een belangrijk onderwerp vinden en er graag aandacht aan besteden. En dit jaar hebben 21 duizend klassen lesmateriaal bij ons besteld. Dat is best iets om trots op te zijn!”

Je hebt zelf twee kinderen. Hoe leer jij hen met geld omgaan?

“Mijn kinderen zijn twee verschillende geldtypes: eentje is heel spaarzaam en de ander geeft z’n geld liever uit. Met hen allebei bespreek ik hoe het werkt met een hypotheek, hoeveel en hoe vaak je dan de bank moet betalen. Ook praten we over geld tijdens het boodschappen doen. Vinden we iets goedkoop of duur? En vind je het het bedrag waard? Als je iets echt heel lekker vindt, dan is dat misschien wel het geval. Een tijdje terug vroeg één van de twee waarom wij met vakantie niet ver weg gaan met het vliegtuig. Ik leg dan uit dat dat heel wat kost, en dat wij een vakantie dichterbij ook hartstikke leuk vinden.”

Kinderen kunnen bij Peaks niet beleggen. Wat raad je volwassenen aan die slim met hun geld willen omgaan?  

“Dat je zo vroeg mogelijk moet beginnen met geld opzij zetten. Dat kan sparen en beleggen zijn. Het is heel belangrijk dat je een spaarpotje hebt voor financiële tegenvallers, maar de spaarrente is op het moment erg laag. Daarom kan beleggen slim zijn om op de lange termijn rendement te behalen. Je moet daarbij wel altijd rekening houden met het risico dat je loopt. In Nederland is een heel grote groep niet financieel redzaam: één op de vijf mensen heeft een betalingsachterstand. Je kunt ziek worden, gaan scheiden, je baan kwijtraken of je partner kan overlijden. Allemaal pech. Wat je wel zelf in de hand hebt is dat je je financiën zo inricht dat je in staat bent om dit soort klappen op te vangen.”

Weet dat je met beleggen risico neemt en je (een deel van) je inleg kúnt verliezen.