Hoe loterijen je verleiden, ondanks de lage winkans

Een lot van de Staatsloterij biedt je een kans van 1 op 2,6 miljoen op het winnen van de hoofdprijs. Dat is 0,00000038%. Bij de Postcode Loterij blijkt de kans nog kleiner te zijn. Loterijen moeten het dus niet hebben van hun winkans. Hoe slagen ze er dan toch in om miljoenen loten te verkopen?

Verwachtingen scheppen

Het heeft te maken met de aantrekkingskracht die de hoofdprijzen op ons hebben. Met hun reclamecampagnes vertellen loterijen niet hoe klein de winkans is, maar ze laten ons zien hoe je leven eruit kan zien als je die jackpot wél wint. En dus dromen we weg over een vakantie op de Bahama’s, een nieuwe auto, een groter huis, een leven waarin we nooit meer hoeven te werken.

De slimme marketeers zijn meesters in verwachtingen scheppen en het levendig schetsen van de mogelijke uitkomst (waarop de kans dus nihil is, maar dat zeggen ze er niet bij). We laten ons dus goed misleiden door loterijen. En laat ons brein ze daar ook nog eens een handje bij helpen!

Laat je lot niet liggen

Soms doen loterijen er nog een schepje bovenop. ‘Laat je lot niet liggen’ lijkt een woordgrapje, maar heeft psychologisch een interessant effect. Door dit zinnetje creëert je brein de hypothetische situatie waarin je met een lot in je handen staat, maar besluit om ‘m toch niet af te rekenen. En stel je nou eens voor dat op precies dát lot de hoofdprijs valt. Dan zou je jezelf wel voor je hoofd slaan als je ‘m toch niet hebt gekocht!

Mentaal uitgeven

En dus koop je dat lot. Nu je ‘m hebt kan het uitgeven beginnen, mentaal dan. Met de verwachting dat jij de hoofdprijs wint – want laten we eerlijk zijn, die kans ís er gewoon – gaat je brein alvast shoppen: eindelijk kun je je die gigatelevisie veroorloven, je tweedehands auto inruilen voor een spiksplinternieuwe of met onbetaald verlof om een jaar te gaan reizen. Je brein maakt de verwachting concreet, zodat je alvast kunt wennen aan het idee hoe het zal zijn als je die jackpot pakt.

Genieten van de voorpret

Zodra je brein het idee eenmaal heeft omarmd, begint de ware voorpret. Je sluit psychologisch je ogen, om alvast te genieten van de heerlijke tijd die je staat te wachten. Dat je de loterij eerst nog zal moeten winnen is bijzaak. Grootmoeders vertellen steevast dat we ‘de huid niet mogen verkopen voordat de beer geschoten is’, maar zie jouw brein daar maar eens van te weerhouden met een miljoen of meer in het verschiet. Het genieten is begonnen, en niemand die je tegenhoudt.

Gebruik ‘t in je voordeel

Je brein bewijst zich als een krachtige machine, die jou zomaar naar een andere wereld kan transporteren. Een kracht die loterijen goed uitkomt, maar waar je zelf ook je voordeel mee kunt doen. Bijvoorbeeld als je gaat beleggen!

Je weet heus wel dat je met beleggen risico neemt en dat je verlies kunt maken, in plaats van de winst waar je op hoopt. Gelukkig is er een manier waarop je brein zich daar niets van aan hoeft te trekken.

Beleggen met oogkleppen

Hoewel ik met de Peaks app op elk moment kan checken hoe mijn beleggingen ervoor staan, doe ik dat juist niet. Ik leg braaf elke week mijn wisselgeld in, maar kijk niet naar de resultaten: ik beleg dus met oogkleppen. Waarom? Zodat ik lekker kan blijven dagdromen over de hoge rendementen die ik zal behalen. Een gemiddeld rendement van zes procent, of acht, als het meezit. Of, misschien trekt de markt wel zó hard aan, dat ik gewoon tien procent pak!

Zo blijf ik ervan overtuigd dat mijn beleggingen me veel zullen gaan opleveren, en kan ik dus alvast genieten van de voorpret. Wat ik wel niet allemaal kan doen met dat geld over een jaar of twintig! M’n tuin volledig laten opknappen, ieder jaar een verre reis, lekker vroeg met pensioen of ….

Weet dat je met beleggen risico neemt en dat je (een deel van) je inleg kúnt verliezen.