Heffingsvrij vermogen en belastbaar inkomen in box 3

Vermogensbelasting, ofwel box 3, is momenteel veel in het nieuws. De Hoge Raad heeft eind 2021 namelijk geoordeeld dat de heffing in box 3 in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). In deze blog leggen we uit wat vermogensbelasting precies is en waar je op moet letten bij het berekenen van belasting over sparen en beleggen.

Wat is box 3?

Vermogensrendementsheffing is een chique woord voor de belasting die door de Belastingdienst wordt geheven in box 3. De Belastingdienst onderscheid verschillende soorten inkomen, die worden onderverdeeld in drie boxen:

1. Belastbaar inkomen uit werk en inkomen;
2. Belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang;
3. Belastbaar inkomen uit sparen en beleggen.

Afhankelijk van de hoogte van jouw inkomen, wordt er berekend hoeveel inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen je dient af te dragen. Beleg jij een deel van jouw geld, spaar je of heb je aandelen? Dan betaal je belasting over dit vermogen in box 3. 

Hoe kun je de belasting in box 3 berekenen?

De belasting over jouw vermogen, in box 3, bereken je als volgt. Op 1 januari stel je vast wat de totale waarde van jouw vermogen is. Dit doe je door de schulden af te trekken van je bezittingen, waarna er ook nog een heffingsvrij vermogen geldt. 

Dit heffingsvrij vermogen in box 3 geldt voor iedereen en ligt in 2022 vast op € 50.650 per persoon. Is jouw vermogen lager dan dit bedrag, dan hoef je geen belasting te betalen in box 3. Is je vermogen hoger dan deze drempel, dan heb je te maken met de vier schijven van box 3. De volgende schijven zijn van toepassing op box 3 voor 2022:

• Schijf 0: vrijstelling over de eerste € 50.650;
• Schijf 1: € 50.650 tot € 101.300;
• Schijf 2: € 101.300 tot € 1.012.351;
• Schijf 3: vanaf € 1.012.351. 

Zoals je wellicht weet gaat de fiscus niet uit van het daadwerkelijke rendement wat je behaalt, maar kijken ze naar een forfaitair rendement. Dit betekent dat er een aanname wordt gedaan over de hoogte van jouw rendement en op basis van deze aanname, krijg jij de rekening gepresenteerd. 

De Belastingdienst gebruik twee rendementsklassen, namelijk 0,01% en 5,53%. Het spreekt voor zich dat naarmate je vermogen stijgt, je belastingafdracht ook toeneemt. In onderstaande tabel kun je goed zien hoe het systeem in elkaar steekt:

	Jouw vermogen	0,01%	5,53%	Belastingdruk tarief 31%
Schijf 0	Tot € 50.650	0%	0%	Vrijstelling
Schijf 1	€ 50.650 - € 101.300	67%	33%	0,564%
Schijf 2	€ 101.300 - € 1.012.350	21%	79%	1,355%
Schijf 3	Vanaf € 1.012.350	0%	100%	1,714%

Het heffingsvrij vermogen box 3 zie je in schijf 0 staan. Hier wordt geen belasting over geheven, dus dat is je vrijstelling. Valt jouw vermogen onder schijf 1, dan heb je ergens tussen de €50.650 en € 101.300 aan vermogen. Het grootste deel van jouw geld (67%) wordt belast tegen 0,01%. Het restant van je vermogen (33%) wordt belast tegen 5,53%. 

Over het berekende rendement geldt een tarief van 31%. 

Welke schulden zijn aftrekbaar? 

Liggen jouw schulden in 2022 boven het drempelbedrag van €3.200, en zijn ze niet aftrekbaar als eigenwoningschuld, dan kun je ze aangeven in box 3. Denk aan schulden, zoals:

• Een persoonlijke lening of doorlopend krediet;
• Roodstand op je bankrekening;
• Schulden volgens de Wet studiefinanciering;
• Nog niet afgedragen erfbelasting;
• Hypotheekschulden die niet vallen onder de eigenwoningschuld.

Aandachtspunt: aanvullend pensioensparen

Als je later met pensioen gaat, dan is het waarschijnlijk niet zo’n vetpot als de generaties voor ons. Naast je AOW-uitkering en je werknemerspensioen heb je misschien wel meer nodig om comfortabel te kunnen leven. Je kunt zelf ook gaan sparen voor je oude dag. We noemen dit aanvullend pensioensparen en ook dit heeft te maken met box 3. 

Want als je het slim aanpakt, dan kun je belastingvriendelijk beleggen en genieten van de voordelen op fiscaal gebied. Bij een reguliere spaarrekening wordt je vermogen namelijk belast in box 3, onder de hier besproken vermogensrendementsheffing. Bij aanvullend pensioensparen betaal je die belasting echter niet, want het wordt pas belast op het moment van uitkeren. 

Box 3 ligt onder vuur

Volgens de uitspraak van de Hoge Raad is het belasten van het geschatte vermogen niet toegestaan, enkel het belasten van het daadwerkelijke vermogen. In de eerste instantie geldt de uitspraak alleen voor de mensen die bezwaar hebben ingediend. De staatssecretaris heeft de heffingen in box 3 momenteel opgeschort, enige uitzonderingen daargelaten. 

Deze uitspraak brengt veel teweeg, aangezien het gaat om gigantisch veel geld en vele slachtoffers. Het is nog onbekend hoe box 3 zich gaat ontwikkelen en wat dit betekent voor de toekomstige wet- en regelgeving.

Weet wel dat je met beleggen risico’s neemt en dat je (een deel van) je inleg kunt verliezen.