Heb jij je pensioengat al berekend?

Een relaxte vakantie, dat nieuwe restaurantje uitproberen, ondanks de hogere prijzen trouw blijven aan je biologische groenteboer… Je werkt hard voor je bestaanszekerheid en geniet volop van de vrijheden die dat biedt. Maar hoe hangt de financiële vlag erbij als je de pensioengerechtigde leeftijd bereikt? Is je pensioen straks net zo lekker on track als jij, op dit moment? Of gaapt er een zogenaamd pensioengat? Alhoewel je verdiepen in je pensioen saai en ingewikkeld lijkt, is je financiële toekomst té belangrijk om te negeren. Een mogelijk pensioengat berekenen is stap één, je pensioengat dichten is stap twee. Want als je er op tijd bij bent, valt er nog van alles te herstellen.

Wat is een pensioengat? 

Weet je niet precies wat een pensioengat is, dan ben je niet de enige. Een pensioengat is geen vastomlijnd concept. Meestal wordt er van een pensioengat gesproken als je tijdens je werkzame leven niet voldoende hebt opgebouwd om later rond te kunnen komen. Als werkbaar ‘streefpensioen’ wordt in de regel 70% van het laatst verdiende loon aangehouden, valt je inkomen lager uit dan is er sprake van een pensioengat. Maar er zijn ook mensen die pas spreken van een pensioengat als ze na hun pensionering een tandje terug moeten schakelen qua levensstijl. Hoe jij daar zelf in staat is persoonlijk. Door je pensioengat te berekenen, kun je weloverwogen je eigen pensioenkoers bepalen.

Hoe ontstaat een pensioengat? 

Als zzp’er dien je zelf je pensioen op te bouwen, iets dat je de pittige eerste jaren als zelfstandige mogelijk niet hebt gedaan. Misschien is het er zelfs nooit echt van gekomen. Maar ook als je in loondienst werkt bouw je niet altijd pensioen op, bijvoorbeeld als je werkgever geen pensioenregeling aanbiedt. Als je vaker van werkgever wisselt, sluiten de pensioenregelingen niet altijd naadloos op elkaar aan. Heb je een tijd in het buitenland gewoond en/of gewerkt, dan bouw je over die periode geen AOW op en - afhankelijk van je werkgever - mogelijk ook geen pensioen. Of misschien ben je er een paar jaar tussenuit geweest om voor de kinderen te zorgen. Bij alle genoemde voorbeelden – en meer – kan er sprake zijn van een pensioengat. Hoe groot precies, of hoe klein? Meten is weten. Let’s do the maths!

How to: je pensioengat berekenen

Ga naar mijnpensioenoverzicht.nl en tover met een paar simpele klikken het verwachte inkomen - nà je pensioengerechtigde leeftijd - tevoorschijn. Dat inkomen bestaat uit een deel AOW en een deel opgebouwd pensioen. Dat laatste hoef je niet zelf op te zoeken: de site gebruikt bij de berekening dezelfde UPO’s (Uniforme Pensioen Overzicht) die je jaarlijks van je pensioenuitvoerder ontvangt. Vergelijk de uitkomst van het geschatte jaarinkomen met je huidige jaarinkomen om te weten te komen of je het ‘streefpensioen’ van 70% gaat halen. Valt je toekomstige jaarinkomen lager uit, dan is er sprake van een pensioengat. Is dat laatste bij jou het geval? Dan is het een goed idee om te kijken of er alsnog een silver lining uit te slepen valt, zoals…

Belastingvoordeel om je pensioengat te dichten

Wist je dat je voor het (gedeeltelijk) dichten van je pensioengat gebruik kunt maken van je zogenaamde jaarruimte en reserveringsruimte? Zo bouw je op een fiscaal voordelige manier extra pensioen op voor later.

Je jaarruimte is het individuele bedrag dat je jaarlijks van de overheid mag gebruiken om fiscaal voordelig geld opzij te zetten voor je pensioen. Dat werkt zo: het bedrag dat je (binnen je jaarruimte/reserveringsruimte) uitgeeft aan oudedagsvoorziening(en) wordt van je belastbare inkomen afgetrokken, waardoor je feitelijk minder belasting betaalt. De hoogte van je jaarruimte is afhankelijk van je inkomen en van het pensioen dat je eventueel opbouwt via je werkgever. Ben je via je werk bijvoorbeeld aangesloten bij een pensioenfonds en betaal je hiervoor premie, dan krijg je minder individuele jaarruimte dan wanneer je geen werkgeverspensioen zou opbouwen. Voor het bedrag binnen je jaarruimte mag je – met belastingvoordeel - zelf sparen of beleggen voor je oude dag. (Leestip: Dit kun je doen als je pensioenpot iets in te halen heeft)

Je reserveringsruimte is het bedrag dat overblijft als je in één of meerdere kalenderjaren niet al je jaarruimte hebt opgebruikt, bijvoorbeeld omdat je (tijdelijk) minder geld opzij kon leggen, of simpelweg totaal niet met je pensioen bezig was. De niet-gebruikte jaarruimte mag je tot tien jaar terug inhalen: dat heet reserveringsruimte. (Voorheen was dit zeven jaar, in de nieuwe pensioenwet is dat bijgesteld tot tien jaar, vanaf 2023.)

Jaarruimte en reserveringsruimte berekenen

Eerlijk is eerlijk: je jaarruimte & reserveringsruimte berekenen is niet de leukste klus. Om er zo snel en soepel mogelijk doorheen te navigeren zoek je de benodigde gegevens alvast bij elkaar.

Dit heb je nodig

• Je inkomensgegevens over het jaar waarvan je je jaarruimte wilt berekenen. Tip: heb je je salarisstroken en jaaropgaven niet netjes voor het grijpen liggen?  Op mijnbelastingdienst.nl vind je al je ingediende aangiftes inkomstenbelasting, daarin staat alle info die je nodig hebt.
• Je Factor A: de pensioenaangroei  die je hebt opgebouwd via je werkgever(s). Jouw factor A vind je terug in het Uniform Pensioen Overzicht (UPO). Weet je niet zeker bij wie je pensioen hebt opgebouwd? Log in op mijnpensioenoverzicht.nl. Vervolgens kun je via (het portaal van) jouw pensioenaanbieder(s) de UPO’s met Factor A downloaden of opvragen.
• De eventuele bedragen die je gedurende het betreffende jaar hebt gestort op een lijfrente- of bankspaarrekening. Heb je een oudedagreserve als zzp’er? Zorg dat je ook dat bedrag bij de hand hebt. 

Berekenen met hulpmiddel 

Ga naar het ‘Hulpmiddel lijfrentepremie vanaf 2016’ op de site van de Belastingdienst. Beantwoord de vragen et voilà: je hebt je antwoord. 

Geeft de uitslag van het Hulpmiddel aan dat je nog  jaar- en/of reserveringsruimte over hebt? Dan mag je voor het genoemde bedrag zelf met belastingvoordeel sparen of beleggen voor je pensioen! 

Wel even opletten: er geldt een maximum aan reserveringsruimte dat je per jaar mag gebruiken. Begin daarom met inhalen bij het ‘oudste’ gemiste jaar zodat je niet onnodig reserveringsruimte verspilt.

Zo, dat zit erop. Je weet hoe de vlag erbij hangt, én je weet of je pensioen voor een upgrade in aanmerking komt. Nu alleen nog even bepalen of jij op je oude dag low maintenance of high maintenance door het leven wilt gaan!