Waarom wordt blockchain omarmd door banken?

De technologie achter Bitcoin rukt op. Blockchain wordt steeds vaker ingezet en wordt zelfs omarmd door banken, terwijl Bitcoin niet bepaald populair is in de bankenwereld. Hoe kan dat?

Eerder schreef ik een stukje (of nouja eigenlijk een best behoorlijke longread) over blockchain. Toch even een kleine recap. Want wat is het ook alweer? Chris Huls, blockchain-expert bij Rabobank, legt uit: “Een blockchain is een gedeelde administratie die je niet kunt manipuleren. Het bestaat uit een keten van blokken, die weer transacties bevatten.”

Klinkt best ingewikkeld!

“Een makkelijk voorbeeld. Stel dat we een betaalsysteem hebben dat werkt via blockchain, waarbij alle banken een kopie van de blockchain – de keten blokken – bewaren in hun eigen systeem. Alle betalingen worden tegelijkertijd op al deze kopieën bijgeschreven, waardoor iedereen elkaar controleert. In zo’n systeem kan geen enkele betaling kwijtraken of veranderd worden, en kunnen we makkelijker betalingen doen met banken uit andere werelddelen. Momenteel is de techniek nog niet ver genoeg dat dit ook daadwerkelijk kan, maar in de toekomst moet het wel die kant op gaan.”

Dus het grote voordeel van blockchain is dat het veiliger is?

“Ja, veiliger en transparanter. Iedereen controleert elkaar, en wijzig je één detail, dan klopt meteen de hele reeks niet meer. Om deze reden is Bitcoin, dat gebouwd is op een blockchain structuur, een veilige manier van betalen terwijl er geen overheid of bedrijf – zoals een bank – is die dit hoeft te garanderen.”

Is Bitcoin, en daarmee ook blockchain, niet een enorme bedreiging voor banken?

“Toen Bitcoin opkwam, in 2013, werd het wel een beetje ‘rumoerig’ in de bankenwereld. Maar het bleek dat Bitcoin bij lange na niet geschikt is om de rol van geld over te nemen, al kan dit natuurlijk veranderen. En, veel belangrijker: dat de technologie erachter ook voor banken ontzettend waardevol is.”

Hoe gebruiken banken blockchain dan in hun voordeel?

“Er zijn twee ‘hoofdsmaken’. De eerste is de publieke blockchain, zoals Bitcoin. Dat type volgen we bij Rabo op de voet, maar we doen er verder niets mee. Het is open voor iedereen, en dus niet gecontroleerd. Dit maakt het onveilig. Je zou bijvoorbeeld zomaar met een drugsdealer te maken kunnen hebben.”

En het tweede type blockchain?

“Dat is de gesloten blockchain. Die werkt hetzelfde als de publieke, met het grote verschil dat de deelnemende partijen elkaar kennen, en dat niet zomaar iedereen kan meedoen in de ketting. Dit type is heel relevant voor een samenwerking tussen verschillende partijen. En dat doen we als bank nogal veel. Denk aan het verstrekken van hypotheken. Ik ben op dit moment een huis aan het kopen, waarbij je allerlei documenten moet aanleveren met verschillende handtekeningen. Mijn salaris moet worden bevestigd door de bank, de waarde door de taxateur, mijn oude huis door de notaris, ga zo maar door. Dat is een heel gedoe van mensen die bij elkaar moeten komen, documenten moeten uitwisselen, er moet worden getekend, gescand, geprint. Giet je dit in een blockchain dan kan dat allemaal digitaal, sneller en betrouwbaarder.”

Hoe precies is het betrouwbaarder?

“Ik moest bijvoorbeeld een printscreen van mijn saldo-overzicht maken, om de hypotheekverstrekker te overtuigen dat ik mijn hypotheeklasten kan blijven betalen. Ben je een beetje goed met Photoshop, dan zou je fraude kunnen plegen door wat cijfertjes te veranderen. Met blockchain kan je geen informatie of transacties veranderen, dus de hypotheekverstrekker weet zeker dat de gegevens kloppen.

Als je echt ver vooruit kijkt, wat kan blockchain gaan veranderen in ons dagelijks leven?

“Het duurt denk ik nog tien tot twintig jaar, maar dan kan je bij wijze van met hetzelfde vertrouwen en de zekerheid waarmee je al jarenlang een croissantje op de hoek van de straat koopt bij je lievelingsbakker, een stuk tonijn kopen van een visser uit Indonesië. Eigenlijk zelfs nóg vertrouwder en transparanter.

Wow, kun je dat uitleggen?

“Door blockchain kun je straks de hele weg van de tonijn, van boot naar schap, volgen via een appje op je telefoon. Als je nu een duurzaam gevangen stuk tonijn koopt, dan weet je eigenlijk nog niets. Want wat houdt ‘duurzaam’ in? Over een tijd wordt allerlei belangrijke data zoals de vangstlocatie, het bewijs van hoe duurzaam een visser zijn vis vangt en hoe de vis wordt getransporteerd in de blockchain vastgelegd. Bij elke stap die de vis hierna ondergaat wordt die data steeds aangevuld. De digitale versleutelingstechniek van blockchain maakt het onmogelijk om de data te vervalsen.”

Wat kun je er nog meer mee?

“Bijvoorbeeld pay per use, daar zijn we nu veel mee aan het experimenteren. Zo hebben we een wasmachine gekoppeld aan een blockchain. Er zit een sensortje in dat communiceert met de blockchain. Gaat de wasmachine aan, dan begint ‘ie met rekenen, en als ‘ie stopt, heb je meteen een afrekening. Je betaalt alleen voor wat je gebruikt. Bovendien is het een prikkel voor fabrikanten om een product langer te laten meegaan. Je betaalt niet voor de wasmachine zelf, maar voor je gebruik.”

Laatste vraag: gaat blockchain ervoor zorgen dat banken overbodig worden?

“Nee, en dat zeg ik niet omdat ik voor Rabobank werk, maar omdat mensen altijd behoefte zullen hebben aan een instituut als een bank. Ook al zou – tegen mijn verwachting in – Bitcoin het nieuwe geld worden. Ik heb zelf een beetje Bitcoin en de inlog en het wachtwoord daarvan staan bij een Bitcoin wallet provider in Amerika, ook een soort bank. Ik kan het wel zelf bewaren, maar ben bang dat ik die ingewikkelde inloggegevens kwijtraak, of dat iemand me hackt. Dat kun je vergelijken met je spaargeld op de bank zetten. Je bewaart het liever niet in een oude sok, omdat het op de bank veilig is.”